دانستنی‌هایی درباره روی
کمبود روی در بدن می‌تواند موجب پیامدهای سلامت در بدن شود
روی برای فعالیت بیش از 300 آنزیم نیاز است که به سوخت و ساز، گوارش، عملکرد عصبی و بسیاری فرآیندهای دیگر کمک می‌کنند.
روی یک ماده مغذی است که نقش‌های بسیاری مهمی‌در بدن انسان ایفا می‌کند. از آنجایی که بدن به طور طبیعی روی تولید نمی‌کند، شما باید این ماده معدنی را از غذا یا مکمل‌ها دریافت کنید.
روی به عنوان یک ماده مغذی ضروری در نظر گرفته می‌شود، به این معنی که بدن نمی‌تواند آن را تولید یا ذخیره کند.
بر همین اساس، شما باید به طور مداوم روی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید.
این ماده معدنی برای فرآیندهای متعددی نیاز است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیان ژن
- واکنش‌های آنزیمی
- عملکرد سیستم ایمنی
- سنتز پروتئین
- سنتز DNA
- بهبود زخم
- رشد و نمو
روی به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی گیاهی و حیوانی یافت می‌شود.
غذاهایی که حاوی این ماده معدنی نیستند، مانند غلات صبحانه، اسنک‌ها و آرد آشپزی نیز اغلب با اشکال مصنوعی روی غنی می‌شوند. همچنین، شما می‌توانید از مکمل‌های روی یا مکمل‌های حاوی چند ماده مغذی که روی نیز در آنها وجود دارد، برای تامین نیاز خود به این ماده مغذی استفاده کنید.
به واسطه نقش خود در عملکرد سیستم ایمنی، روی به اسپری‌های بینی، قرص‌ها و دیگر درمان‌های طبیعی سرماخوردگی نیز اضافه می‌شود.
نقش روی در بدن
روی یک ماده معدنی مهم است که بدن به روش‌های مختلف از آن استفاده می‌کند. در حقیقت، روی از نظر فراوانی، پس از آهن، دومین ماده معدنی کم‌مقدار (Trace Mineral) است و در هر سلولی وجود دارد.
روی برای فعالیت بیش از 300 آنزیم نیاز است که به سوخت و ساز، گوارش، عملکرد عصبی و بسیاری فرآیندهای دیگر کمک می‌کنند.
افزون بر این، روی برای توسعه و عملکرد سلول‌های ایمنی ضروری است.
این ماده معدنی در سلامت پوست، سنتز DNA و تولید پروتئین نیز نقش دارد.
رشد و نمو بدن به روی وابسته است زیرا این ماده مغذی در رشد و تقسیم سلولی نقش دارد.
همچنین، روی برای چشایی و بویایی نیز نیاز است زیرا یکی از آنزیم‌های کلیدی برای چشایی و بویایی مطلوب به این ماده مغذی وابسته است و کمبود روی می‌تواند کاهش قدرت چشایی و بویایی را به همراه داشته باشد.
فواید سلامت روی:
پژوهش‌ها نشان داده اند که روی فواید سلامت مختلفی را ارائه می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی
روی به حفظ سلامت و قدرت سیستم ایمنی بدن انسان کمک می‌کند. از آنجایی که این ماده معدنی برای عملکرد سلول‌های ایمنی و ارسال سیگنال سلولی ضروری است، کمبود آن می‌تواند به واکنش ضعیف سیستم ایمنی منجر شود.
مکمل‌های روی سلول‌های ایمنی خاص را تحریک کرده و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهند.
به عنوان مثال، نتایج یک بررسی که شامل هفت مطالعه می‌شد، نشان داد که مصرف 80 تا 91 میلی گرم روی در روز ممکن است مدت زمان سرماخوردگی را تا 33 درصد کاهش دهد.
افزون بر این، مکمل‌های روی به طور قابل توجهی خطر عفونت‌ها را کاهش داده و واکنش ایمنی در سالمندان را بهبود می‌بخشند.
تسریع بهبود زخم
روی به طور معمول در بیمارستان‌ها به عنوان درمانی برای سوختگی‌ها، برخی زخم‌های خاص و جراحات پوستی دیگر استفاده می‌شود.
از آنجایی که این ماده معدنی نقش مهمی‌در سنتز کلاژن، عملکرد سیستم ایمنی و واکنش التهابی ایفا می‌کند، عنصری کلیدی برای روند مطلوب بهبودی است.
در حقیقت، پوست انسان مقدار نسبتا زیادی - حدود 4 درصد - از محتوای روی بدن را در خود نگه می‌دارد.
در شرایطی که کمبود روی می‌تواند روند بهبود زخم را کند سازد، مصرف روی می‌تواند ریکاوری در افراد دارای زخم را تسریع کند.
روی به عنوان یک ماده مغذی ضروری در نظر گرفته می‌شود
کاهش خطر برخی بیماری‌های مرتبط با افزایش سن
روی ممکن است به طور قابل توجهی خطر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن، مانند سینه پهلو، عفونت و انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن را کاهش دهد.
روی ممکن است استرس اکسیداتیو را کاهش دهد و واکنش ایمنی را از طریق تقویت فعالیت سلول‌های T و سلول‌های قاتل طبیعی بهبود ببخشد که به محافظت از بدن شما در برابر عفونت کمک می‌کند.
طی یک مطالعه، سالمندانی که مکمل روی مصرف کرده بودند، بهبود واکنش واکسن آنفلوانزا، کاهش خطر سینه پهلو و تقویت عملکرد روانی را تجربه کردند.
کمک به درمان آکنه
آکنه یک مشکل پوستی شایع است که بنابر ارزیابی‌های صورت گرفته 9.4 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آکنه به واسطه مسدود شدن غدد تولیدکننده چربی، فعالیت باکتری‌ها و التهاب شکل می‌گیرد.
مطالعات نشان داده اند که درمان‌های موضعی و خوراکی حاوی روی می‌توانند با کاهش التهاب، مهار رشد باکتری‌ها و سرکوب فعالیت غدد چربی به طور موثر آکنه را بهبود ببخشند.
افراد مبتلا به آکنه به طور معمول از سطوح پایین روی در بدن خود برخوردار هستند. از این رو، مصرف مکمل‌های روی ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
کاهش التهاب
روی، استرس اکسیداتیو و سطوح برخی پروتئین‌های التهابی در بدن را کاهش می‌دهد.
استرس اکسیداتیو به بروز التهاب مزمن، عاملی موثر در طیف گسترده‌‌‌ای از بیماری‌های مزمن، مانند بیماری قلبی، سرطان و زوال ذهنی، منجر می‌شود.
طی یک مطالعه، سالمندانی که روزانه 45 میلی گرم روی دریافت کرده بودند، نسبت به گروهی که دارونما مصرف کرده بودند، کاهش بیشتر در نشانگرهای التهابی را نشان دادند.
علائم کمبود روی
اگرچه کمبود روی شدید نادر است، این شرایط می‌تواند در افرادی با جهش‌های ژنتیکی نادر، نوزادان شیرخوار که بدن مادر آنها به میزان کافی روی ندارد، افرادی که به الکل اعتیاد دارند و افرادی که برخی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را مصرف می‌کنند، رخ دهد.
علائم کمبود روی شدید شامل اختلال در رشد، تاخیر در بلوغ جنسی، راش‌های پوستی، اسهال مزمن، اختلال در بهبود زخم و مسائل رفتاری می‌شود.
موارد خفیف‌تر کمبود روی بیشتر شایع هستند، به ویژه بین کودکانی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و رژیم غذایی آنها به طور معمول با کمبود مواد مغذی مهم مواجه است.
بنابر برآوردهای صورت گرفته، حدود 2 میلیارد نفر در جهان به واسطه دریافت ناکافی روی از رژیم غذایی خود با کمبود این ماده مغذی مواجه هستند.
از آنجایی که کمبود روی در عملکرد سیستم ایمنی اختلال ایجاد می‌کند - احتمال ابتلا به عفونت افزایش می‌یابد - این شرایط سالانه موجب مرگ بیش از 450 هزار کودک زیر 5 سال می‌شود.
از جمله افرادی که در معرض خطر کمبود روی قرار دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افراد مبتلا به بیماری‌های معدی روده ای، مانند بیماری کرون
وگان‌ها و گیاهخواران
زنان باردار و مادرانی که به فرزند خود شیر می‌دهند
نوزدان بزرگ‌تری که تنها با شیر مادر تغذیه می‌شوند
افراد مبتلا به کم خونی سلول داسی شکل
افراد مبتلا به سوء تغذیه، از جمله آنهایی که به بی اشتهایی (آنورکسی) یا جوع مبتلا هستند
افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن
افرادی که به الکل اعتیاد دارند
علائم کمبود روی خفیف شامل اسهال، افت عملکرد سیستم ایمنی، نازک شدن مو، کاهش اشتها، اختلالات خلقی، خشکی پوست، مشکلات باروری و اختلال در بهبود زخم می‌شوند.
تشخیص کمبود روی به واسطه کنترل شدید بدن بر سطوح روی با استفاده از آزمایش‌های آزمایشگاهی دشوار است. از این رو، شما ممکن است به کمبود روی مبتلا باشید، حتی اگر آزمایش‌ها سطوح عادی این ماده معدنی را در بدن نشان دهند.
پژشکان عوامل خطرآفرین دیگر مانند تغذیه ضعیف و ژنتیک را در کنار نتایج آزمایش‌ها مد نظر قرار می‌دهند تا تشخیص دهند آیا به استفاده از مکمل نیاز است یا خیر.
منابع غذایی حاوی روی
بسیاری از مواد غذایی حیوانی و گیاهی سرشار از روی هستند، از این رو، دریافت این ماده مغذی به میزان کافی برای بیشتر مردم دشوار نیست.
از جمله مواد غذایی با محتوای روی بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم‌تنان صدف‌دار: صدف چروک، خرچنگ، صدف سیاه، لابستر و صدف دو کفه ای
- گوشت: گاو، گوساله و بوفالو
- ماکیان: بوقلمون و مرغ
- ماهی: ساردین، کفشک، سالمون و حلوا
- حبوبات: نخود، عدس، لوبیا سیاه، لوبیا قرمز، غیره
- مغزها و دانه‌های خوراکی: دانه‌های کدوتنبل، بادام هندی، شاهدانه، غیره
- محصولات لبنی: شیر، ماست و پنیر
- تخم مرغ
- غلات کامل: جو دوسر، کینوا، برنج قهوه ای، غیره
- برخی سبزی‌ها: قارچ، کیل، نخود فرنگی، مارچوبه، برگ چغندر
محصولات حیوانی مانند گوشت و نرم‌تنان صدف‌دار حاوی سطوح بالایی از روی به شکلی هستند که بدن به راحتی می‌تواند جذب کند.
به خاطر داشته باشید که روی موجود در منابع گیاهی، مانند حبوبات و غلات کامل به واسطه ترکیب‌های گیاهی دیگر که جذب را دشوار می‌کنند، از نظر جذب در بدن کارآمدی کمتری دارد.
علائم کمبود روی شدید شامل اختلال در رشد، تاخیر در بلوغ جنسی است
مسمومیت و دوز توصیه شده
کمبود روی در بدن می‌تواند موجب پیامدهای سلامت در بدن شود، این در شرایطی است که مصرف بیش از حد آن نیز می‌تواند آثار جانبی منفی به همراه داشته باشد.
شایع‌ترین دلیل مسمومیت با روی از مصرف بیش از حد مکمل سرچشمه می‌گیرد که می‌تواند موجب علائم حاد و مزمن شود.
از علائم مسمومیت با روی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع و استفراغ
- بی اشتهایی
- اسهال
- گرفتگی‌های شکم
- سردرد
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی
- کاهش سطوح کلسترول خوب (HDL)
مصرف بیش از حد روی می‌تواند موجب کمبود مواد مغذی دیگر نیز شود.
به عنوان مثال، دریافت بیش از حد روی می‌تواند در جذب مس و آهن اختلال ایجاد کند.
دوزهای توصیه شده
برای حصول اطمینان از مصرف به اندازه، از مکمل‌های روی دوز بالا پرهیز کنید، مگر آن که پزشک آنها را تجویز کرده باشد.
مقدار مصرف توصیه شده روزانه روی 11 میلی گرم برای مردان بالغ و 8 میلی گرم برای زنان بالغ است.
زنان باردار و مادرانی که به فرزند خود شیر می‌دهند باید به ترتیب 11 و 12 میلی گرم روی در روز مصرف کنند.
به جز مواردی که یک شرایط پزشکی در جذب روی اختلال ایجاد کند، شما باید به راحتی مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای این ماده معدنی را تنها از طریق رژیم غذایی خود تامین کنید.
سطح بالاتر قابل تحمل روی در روز 40 میلی گرم است. با این وجود، این برای افراد مبتلا به کمبود روی صدق نمی‌کند زیرا ممکن است به مصرف مکمل‌های دوز بالا نیاز داشته باشند.
اگر از مکمل روی استفاده می‌کنید، نمونه‌های قابل جذب مانند سیترات روی یا گلوکونات روی را انتخاب کنید. از اکسید روی که به سختی جذب می‌شود، پرهیز کنید.